527.Veel variatie in flora en fauna bij het Witterdiep | Spetterend Drenthe (4)
Hoe ziet het leven in, op en rondom het water er in de zomer uit? In Spetterend Drenthe maken we een tocht langs het Drentse Water. In deze aflevering nemen we een kijkje bij het Witterdiep, want daar is het afgelopen jaar een hoop gebeurd. Abonneer: https://bit.ly/3sg6
In Nederland komen meer dan 5000 soorten vliegen en muggen voor. Die zijn onderverdeeld in meer dan honderd verschillende families, waaronder welbekende als de zweefvliegen, dazen en langpootmuggen. De familie van de slankpootvliegen (Dolichopodidae) is een stuk minder bekend. Toch telt deze familie alleen in ons land al 264 soorten. Wereldwijd zijn meer dan 8000 soorten bekend, waarmee slankpootvliegen op de vierde plaats komen in de ranglijst van meest soortenrijke vliegenfamilies.
Slankpootvliegen zijn overal te vinden, van droge duingraslanden tot hoogveengebieden. Het grootste aantal soorten vind je in vochtige bossen, waar ze soms met honderden tegelijk te zien zijn op bijvoorbeeld bladeren, boomstammen en modderige oevers. Sommige soorten hebben de gewoonte om over het wateroppervlak te lopen zoals schaatsenrijders doen.
Voor het eerst is nu een overzicht gemaakt van alle Nederlandse soorten slankpootvliegen. Dit is deze week gepresenteerd in de vorm van de Verspreidingsatlas van Nederlandse slankpootvliegen. Er kwam een Vlaming aan te pas om tot deze publicatie te komen: Marc Pollet. Hij zet hiermee een kroon op het werk dat door de Nederlandse expert Henk Meuffels (1938-2021) in de jaren 1970 was begonnen. Henk begon toen met het op naam brengen van de slankpootvliegen in Nederlandse museumcollecties. De aldus verzamelde gegevens werden opgeslagen in een databank, die door Marc Pollet verder werd aangevuld. Henk's werk, samen met vele nieuwe gegevens, vormde de basis voor de verspreidingsatlas. Het uiteindelijke databestand dat voor de atlas werd gebruikt, telt in totaal meer dan 35.000 gegevens (gebaseerd op meer dan 100.000 specimens).
Deze uitgave kwam tot stand dankzij de steun van NLBIF. Ze is als PDF beschikbaar en wordt niet op papier uitgebracht. Op korte termijn komt wel een 'Print On Demand'-optie beschikbaar via de EIS-website. De atlas is nu gratis te downloaden van de EIS-website.
Pollet, M. & H.J.G. Meuffels 2023
Verspreidingsatlas van Nederlandse slankpootvliegen
EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden, 344 pp.
https://stats.sovon.nl/static/publicaties/Vogels_tellen_is_goud-Jubileumboek_Sovon-LR.pdf
Vijftig jaar Sovon! Wat een mijlpaal! Opgericht in 1973 om met behulp van vrijwillige vogeltellers een eerste Nederlandse Broedvogelatlas te maken. In 2023 is Sovon uitgegroeid tot een toonaangevende vereniging met vele leden en vooral met duizenden tellers die gestructureerd gegevens verzamelen over de vogels in Nederland. Het bureau is inmiddels uitgegroeid tot zeventig medewerkers. Terugkijkend is duidelijk dat Sovon een succesverhaal is. Het fundament van dat succes wordt geleverd door onze tellers. Zonder gegevens geen feiten over vogels, en dat is de kern van Sovon. Veel dank dus aan alle tellers voor alle bijdragen! In de Sovon-traditie hoort bij een jubileumjaar ook een boek. Een boek vol met feiten over vogels: dit boek. In het boek wordt teruggekeken, maar gaat het vooral ook over de toekomst. Uit dit boek blijkt de meerwaarde van het langjarig verzamelen van gegevens over de vogels. Een van de artikelen beschrijft de grote veranderingen in de populaties van een aantal soorten. Zelf vogel ik bijna vijftig jaar en iedere vogelaar die zo lang meegaat merkt dat de veranderingen enorm zijn. Maar door de gestructureerde verzameling van gegevens, de tellingen, wordt pas duidelijk hoe groot die veranderingen zijn. Veel artikelen in dit boek gaan over de toepassing van die verzamelde gegevens. De maatschappij is in beweging: klimaat, energie, landbouw, noem maar op. Vrijwel alles wat mensen doen heeft impact op de omgeving en dus ook op vogels. Door gebruik van de gegevens kan Sovon steeds beter voorspellen en bepalen wat de gevolgen van voorgestelde of gerealiseerde veranderingen voor vogels zijn. Sovon wordt steeds meer gevraagd om voor deze onderwerpen onderzoek te doen. Dat biedt veel kansen. Dit boek is dus ook bedoeld om vooruit te kijken. Het werpt daarmee mee
https://id.nl/energie-en-klimaat/elektriciteit/zonnepanelen/deze-energieleveranciers-laten-je-betalen-voor-gebruik-van-zonnepanelen
https://stats.sovon.nl/static/publicaties/Vogels_tellen_is_goud-Jubileumboek_Sovon-LR.pdf
De permafrost op de Noordpool herbergt grote schatten. Door het opwarmende klimaat ontdooit deze bevroren grond steeds sneller en dat heeft grote gevolgen. Honderden jaren lagen op Spitsbergen grafvelden van Nederlandse walvisvaarders uit de 17de eeuw goed bewaard in het ijs. Deze graven bevatten kleren en botten, ontdekten onderzoekers tijdens expedities van het Arctisch Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen van 1979 tot 1981. De botten gaven inzicht in de doodsoorzaak en de kleren gaven een beeld van onbeschreven textiel voor de gewone man uit die tijd. De wollen mutsen die werden gevonden kregen een iconische status.
De verder smeltende permafrost bedreigt dit erfgoed. Wat zijn de gevolgen voor de archeologische schatten die nog niet zijn opgegraven? Welke technieken worden gebruikt om inzicht te krijgen in de manier waarop de permafrost smelt? En wat geeft de ontdooiende grond nog meer prijs?
In deze editie van Collector’s Items gaat host Mariska de Bone aan de hand van een van deze iconische ijsmutsen daarover in gesprek met poolonderzoeker en ecoloog Maarten Loonen en geofysisch bodemonderzoeker Wouter Rooke.
Dit programma wordt georganiseerd door Studium Generale Groningen en Universiteitsmuseum Groningen.
Meer info:
https://sggroningen.nl/evenement/gehe...
Wat hebben darmbacteriën met je hersenen te maken? Die horen daar toch helemaal niet te komen? Darmbacteriën zijn niet alleen cruciaal voor onze weerstand, maar blijken ook invloed te hebben op de hersengezondheid. Een onevenwichtige darmflora verstoort het afweersysteem, maar ook de optimale hersenwerking, wat impact heeft op aandoeningen als depressie, bipolaire stoornis, Alzheimer en Parkinson. Hoogleraar psychiatrie Iris Sommer en microbioloog Hermie Harmsen leggen uit hoe een gezond voedingspatroon kan bijdragen aan gezonde darmen en een optimaal functionerend brein. Hoe kunnen we effectief onze darmgezondheid bevorderen, en welke voedingskeuzes zijn hierbij essentieel? En kun je met gezonde voeding je stressweerbaarheid verhogen en je hersenen fit houden?
De documentaire bevat unieke beelden van de uren na het doodschieten van de wolf in Wapse afgelopen zomer. De re-enactmentgroep Compagnie te Voet speelt een wolvenjacht na uit 1612. Ook is te zien dat de Universiteit Wageningen een doodgereden wolf inspecteert. Daarnaast zitten in Wolvendrift nog niet eerdere vertoonde beelden van wildcamera's van Drentse wolven.
Wolvenkenner Hans Hasper uit Assen vertelt over zijn fascinatie voor de wolf omdat het dier zo ongrijpbaar is. Hij begrijpt niet dat we als mensen niet samen kunnen leven met de wolf. Hij zegt dat schieten niet helpt en dat beschermen van dieren de enige mogelijkheid is om samen te leven met de wolf.
Schapenhouders Jacqueline Koppelaar en Albert Jan van Triest uit Eemster vinden dat er voor de wolf geen plaats is in Drenthe. Ze beschrijven de impact die een wolvenaanval op hun schapen heeft op hun (geestelijke) gezondheid. Ze hebben wolfwerende rasters laten plaatsen waar de wolf toch doorheen is gekomen.
Schapenhouder Gijsbert Six uit Benneveld beschouwt zichzelf als 'queer', niet in een hokje te plaatsen, als het gaat om de wolf. Volgens hem legt de wolf het wezen van de mensen bloot en laat de wolf de mens nadenken over diens rol in de natuur.
Wolvendrift laat de worsteling zien van Drenthe om met de wolf te leven. Journalist Petra Wijnsema volgde een jaar lang de gebeurtenissen rondom de wolf in Drenthe. Abonneer hier op ons kanaal: https://bit.ly/3sg6sVx
HELP WANTED!
All of these books are published here for common benefit, to help students of biology and teachers in learning and research, there is basically no commercial interest and the pages are free from any advertisements. To further enlarge this collection I am mostly dependent on unpaid work done by friends and helpers. All coauthors are acknowledged within the individual texts.
If you like this site, you can support it in several ways: You may lend me historic biology books, you may help with the scanning of pages and images, you may help with verifying text that has been put through OCR, you may manually enter text etc. Before planning to help you may want to read the conventions used in this library (in German).
http://biolib.de/
http://www.biolib.de/library/pdf_index_de.html
http://www.biolib.de/library/year_index_en.html
https://www.vanafhier.nl/natuur/boost-de-biodiversiteit-met-inheemse-planten
Veel Nederlandse insecten, vogels en vlinders lusten geen exotische planten. Ze zijn eeuwenlang samen geëvolueerd met de planten die van oudsher in Nederland voorkomen.
https://www.vanafhier.nl/natuur/boost-de-biodiversiteit-met-inheemse-planten
https://res.cloudinary.com/natuurmonumenten/raw/upload/v1526303704/2018-05/Natuurmonumenten%202018%20-%20Rapport%20onderzoek%20naar%20achteruitgang%20van%20insecten%20in%20Nederland%201997-2017.pdf
Inheemse planten van regionale herkomst hebben namelijk duizenden jaren de tijd gekregen om een goede match te vormen met onze insecten. In al die jaren zijn de planten en de insecten perfect op elkaar afgestemd. Inheemse regionale planten bloeien op het juiste moment en bieden voedsel op het meest ideale tijdstip aan lokale populaties van wilde bijen, vlinders en andere insecten én hun larven. Exotische planten en gecultiveerde planten missen vaak de match, omdat het bijvoorbeeld geen voedselplant is voor larven en rupsen of doordat nectar slecht bereikbaar is geworden door het cultiveren.
https://res.cloudinary.com/natuurmonumenten/raw/upload/v1526284069/2018-05/Rapport%20insectensterfte%20-%20wetenschap-ENG.pdf
https://www.atlasleefomgeving.nl/nieuws/biodiversiteit-vergroten-ga-aan-slag-met-inheemse-planten-in-je-tuin
Bovendien zit volgens Martin ook de bloeitijd in het DNA. "Zuidelijke of oostelijke exemplaren van onze wilde soorten bloeien vaak eerder of juist later", legt hij uit. "Dus niet altijd in de periode waarin onze insecten voedsel nodig hebben. Insecten en planten bovengronds, maar ook de bodemdieren rond de plantenwortels vormen samen een hofhouding. Ze zijn eeuwenlang met elkaar geëvolueerd en hebben zich aan elkaar aangepast. Zo kan het verdwijnen van een plantensoort het einde betekenen voor een aantal andere soorten."
https://www.atlasleefomgeving.nl/nieuws/biodiversiteit-vergroten-ga-aan-slag-met-inheemse-planten-in-je-tuin
https://www.bijenlandschap.nl/Nieuws/een-kleine-tuin-met-2000-soorten/
Een stadstuin met 2000 soorten!
Jochem Kühnen heeft achter zijn hoekhuis een paradijsje gecreëerd, waar hij tot nog toe 2000 verschillende soorten dieren en planten heeft waargenomen. Laat je inspireren door zijn online presentatie bij EIS Kenniscentrum Insecten en IVN.
Meer online presentaties van de digitale EIS-avonden 2022, over insecten lokken naar je tuin, insecten meten en insectenonderzoek, zijn tevinden op het Youtube-kanaal van EIS Kenniscentrum Insecten.
Opname OBN Kennisuur Leven in dood hout 15 febr 2024
Permaculture instructor Andrew Millison journeys with the UN World Food Programme to the Northern border of Senegal to see an innovative land recovery project within the Great Green Wall of Africa that is harvesting rainwater, increasing food security, and rehabilitating the ecosystem.
Plantenkartering Ruimte voor de Lek 2008-2016
Natuur- en Vogelwacht De Vijfheerenlanden
In de Lekuiterwaarden tussen Vianen, Houten, Nieuwegein en IJsselstein is in 2010-2015 het project Ruimte
voor de Lek uitgevoerd. Er zijn nieuwe geulen gegraven, kaden verlaagd of verlegd, en het projectgebied
heeft vervolgens een natuurfunctie gekregen.
Dick Kerkhof, lid van de plantenwerkgroep van de Natuur- en Vogelwacht De Vijfheerenlanden, heeft in
2008-2016 de flora gekarteerd. Al snel na de oplevering vestigden zich op de oevers van de nieuwe geulen
allerlei voor het rivierengebied karakteristieke pionierplantjes, waaronder Slijkgroen, Klein vlooienkruid, Liggende ganzerik, Liggende ganzenvoet en Slibmos. Vooral de ’t Waalse Waard (aan weerszijden van de A27)
blijkt rijk te zijn aan dergelijke pioniers, vermoedelijk doordat daar al een zaadbank was opgebouwd langs de
zandwinput die voor de herinrichting aanwezig was.
Ook Blauwe waterereprijs, Witte waterkers en Nopjeswier, pioniers die optimaal voorkomen in het zoetwatergetijdengebied, hebben zich uitgebreid, wat erop wijst dat de Lek meer en meer het karakter van een
zoetwatergetijdenrivier krijgt. In een groot deel van het jaar is het tijverschil hier nu 120 à 150 cm.
In de drogere terreinen gaat de vestiging van nieuwe plantensoorten een stuk minder snel. De plantenkartering maakt vooral duidelijk in welke uiterwaarden waardevolle, soortenrijke graslanden liggen. Dat zijn van
oost naar west de Ossenwaard (het schiereiland bij de stuw), de Pontwaard (de westelijke leidijk langs het
Merwedekanaal), de Mijnsheerenwaard (tussen de Buitenstad en de A2) en de Middelwaard (ten westen
van de A2). Aan de noordzijde van de Lek is het westelijkste, niet vergraven deel van de Bossenwaard relatief
rijk aan bijzondere graslandplanten. Alle genoemde terreinen of terreindelen kennen een lange geschiedenis
van weinig of geen bemesting en een beheer van hooien of extensief begrazen.
Het belangrijkste graslandtype is het droge stroomdalgrasland, dat hoofdzakelijk bekend is van Nederland.
Het was in ons land echter altijd al tamelijk zeldzaam en beperkt tot de zandigste delen van de uiterwaarden.
Door bemesting, maïsteelt en ontzandingen is sinds 1955 meer dan 80% van het droge stroomdalgrasland
verloren gegaan. Het is van groot belang de resterende soortenrijke percelen in de gemeente Vianen te behouden en in andere geschikte zandige, droge uiterwaarddelen, zoals de kribvakken in de Vianense Waard,
nieuw droog stroomdalgrasland te ontwikkelen.
Door de plantenkartering te herhalen (bijvoorbeeld over 4 à 6 jaar) kan vastgesteld worden of er veranderingen ten goede of ten kwade zijn opgetr
http://www.bigcats.nl/gambia/
http://www.bigcats.nl/gambia/
35 jaar
beheer en inrichting van de Drentsche Aa
https://boeken-cdn.e-activesites.nl/fragment/90/9789464711790.pdf
Dit boek is ontstaan na de evaluatie van 35 jaar
beheer en inrichting van de Drentsche Aa – een
studie die in het najaar van 2022 verscheen. Het
was een initiatief van Jan Bakker, Henk Everts,
Ab Grootjans en Piet Schipper, ecohydrologen
die de laatste halve eeuw onderzoek deden naar
de natuurontwikkeling in Nederland en daarbuiten. Aan het einde van hun loopbaan hebben
ze een groot aantal waarnemingen van henzelf,
studenten en medeonderzoekers gebundeld en
geduid. Daarmee zijn het belangrijke bouwstenen geworden voor de komende grote herinrichting van het landschap (Everts et al. 2022).
In de evaluatie van 35 jaar natuurbeheer, waarvoor de provincie Drenthe de opdrachtgever
was, staat de ontwikkeling van de begroeiingen
en dieren centraal. De bevindingen zelf hebben
betekenis – natuurlijk. Die krijgt een verdiepende laag als de waarnemingen gelegd worden
naast het gevoerde beheer. Door die feiten
bovendien in relatie te brengen met de plek in
het hydrologische systeem worden patronen op
de schaal van het landschap zichtbaar die niet
alleen iets vertellen over de Drentsche Aa of de
Hunze, maar die in algemenere zin laten zien
hoe ecosystemen werken. Hier, even verderop
of in een andere regio.
De wetenschappelijke monitoring van de
vegetatie die aan de basis ligt van dit boe
https://boeken-cdn.e-activesites.nl/fragment/90/9789464711790.pdf
https://mijnboekenkast.blogspot.com/2020/02/kees-kooman-nieuw-boeren-je-leent-het.html
https://www.drentscheaa.nl/drentsche-aa/natuur-landschap/35-jaar-beheer-drentsche-aa/
https://www.drentscheaa.nl/publish/library/486/rapport_35_jaar_beheer_drentsche_aa_web_versie.pdf
5 jaar beheer Drentsche Aa heeft er voor gezorgd dat grote delen van het stroomdalgebied met sprongen vooruit gegaan zijn. Zo zien we een terugkeer en uitbreiding van Blauwgrasland en Heischraalgrasland. Toch kunnen we op basis van gebiedsdekkende vegetatiekarteringen in 1982, 1995 en 2015, en veelvuldig plaatsbezoek, uitgevoerd door een team van Groningse eco-hydrologen, stellen dat bepaalde gebieden achterblijven en nieuwe en oude kwetsbaarheden risico's met zich mee brengen.
https://www.drentscheaa.nl/publish/library/486/rapport_35_jaar_beheer_drentsche_aa_web_versie.pdf
Het kennisnetwerk Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit (OBN), de provincie Drenthe en het Nationaal Park Drentsche Aa nodigen u uit om aan de hand van een reeks Storymaps de Drentsche Aa op een unieke wijze te beleven. Aan de hand van zes 'Virtuele Excursies' nemen we u op interactieve wijze mee naar enkele van Nederlands meest spectaculaire natuurgebieden.
Het doel van de 'Virtuele Excursies is om: 1) de kwaliteiten van de Drentsche Aa op verschillende schaalniveaus te laten zien, 2) beschermde gebieden die voor bezoekers en minder-validen ontoegankelijk zijn toch toegankelijk te maken, en 3) de kwetsbaarheden te tonen van nieuwe en oude natuurwaarden en enkele oplossingsrichtingen aan te wijzen.
https://www.drentscheaa.nl/drentsche-aa/natuur-landschap/35-jaar-beheer-drentsche-aa/
https://www.drentscheaa.nl/publish/library/486/rapport_35_jaar_beheer_drentsche_aa_web_versie.pdf
BLWG Rapport 34
Effecten van ammoniak op korstmossen in Groningen in de periode 1991-2022.
van der Kolk, H., L.B. Sparrius & L. Verboom (2023) Effecten van ammoniak op korstmossen in Groningen in de periode 1991-2022. BLWG-rapport 34. 81 pp.
https://www.blwg.nl/mossen/onderzoek/rapporten/BLWGRapport34.pdf
download pdf
Basiskwaliteit Natuur geeft aan welke omstandigheden (condities) in een gebied minimaal nodig zijn. Door te sturen op condities en niet op soorten geeft het grondeigenaren en beheerders een beter beeld hoe zij natuurlijke processen en ecosysteemdiensten op gang kunnen krijgen. Zij kunnen op hun grond herstelmaatregelen nemen om de condities horend bij Basiskwaliteit Natuur te realiseren. Het kernpunt van de evaluatie van het herstel ligt in het voorkomen en terugkeren van algemene soorten in het gebied. Als de algemene soorten niet profiteren, moeten de maatregelen worden bijgesteld.
https://toolbox-all4biodiversity.nl/
Werken aan Basiskwaliteit Natuur is dus een proces van ‘doen-leren-beter doen’. Elk landschapstype vergt een unieke aanpak, maar er zijn generieke maatregelen en condities voor Basiskwaliteit Natuur, ongeacht de lokale situatie (zie onderstaande afbeelding).
https://samenvoorbiodiversiteit.nl/updates/2024/02-februari/svbd-kennisdocument-basiskwaliteit-natuur.pdf
https://thefreewebsiteguys.com/examples/
Σχόλια
Προσθήκη σχόλιου